Bitti Bitecek Dediğimiz Tramvayların İzmirdeki Tarihine Göz Atalım

by · 8 Ağustos 2016

Bitti Bitecek Dediğimiz Tramvayların İzmirdeki Tarihine Göz Atalım

İzmir caddelerinde tramvaylar ilk kez 1 Nisan 1880’’de görünür olmuşlardı. İzmir’’in ilk tramvay hattı ise Konak ile Punta (Alsancak) arasında işletmeye açılmıştı. Bu süreçte İzmir’’de faaliyet gösteren bir diğer önemli hat ise Göztepe ve Konak arasında işleyen tramvaylardı. Bilindiği gibi 19.yüzyıl ortalarına değin bir sayfiye görünümünde olan Göztepe ve Karataş’’ın gelişmesi Mithat Paşa’’nın İzmir valiliği döneminde gerçekleşmişti. 



Göztepe’’nin İzmir’’de önemli bir yerleşim yeri olarak tercih edilmeye başlanmasıyla birlikte ; 1880’’li yılların başında açılan Göztepe Caddesi, Konak-Karataş ve Göztepe’’yi birbirine bağlamaktaydı. Caddenin işlekliği ve Göztepe’’nin yeni bir yerleşim alanı haline gelmeye başlaması, bir süre sonra bu cadde üzerinde tramvay işletilmesi fikrini doğurdu. Bu fırsatı kaçırmak istemeyen ve hemen değerlendirmek isteyen Harenz Kardeşler ve Pierre Giudici, Osmanlı Devleti’’ne başvurarak hattın işletme hakkı ve imtiyazını almışlardı.

Bu gelişmeler ışığında, 1885 yılında işletmeye açılan Göztepe tramvayı, başlangıçta tek hat olarak inşa edilmiş, 1906 yılında ise, çift hata dönüştürülmüştür. Tramvay günün en erken saatlerinde başladığı seferlerini gece yarısı son seferiyle noktalardı. Rıhtım tramvayları gibi üzeri açık olarak tasarlanan kabinlerde, kadın ve erkekler için oturma bölümleri harem- selamlık olarak düzenlenmişti.

1908 yılına gelindiğinde, Göztepe tramvay hattını işletme yönetimi, aynı zamanda İzmir’’in elektriklenmesi işini de üstlenen Belçikalılara geçmişti. Yine aynı tarihlerde Göztepe hattının Narlıdere’’ye kadar uzatılması ile ilgili projeye izin çıkmışsa da bu proje gerçekleşememişti. Bununla birlikte hattın uzatılması çalışmaları içerisinde sadece uzunluğu 1 km.’’yi bulan ve İzmir Belediyesi tarafından yaptırılan Göztepe ’– Güzelyalı hattı tamamlanabilmişti. 



Atlı tramvaylar zamanla İzmir halkının kent içi ulaşımda kullandığı en önemli araçlardan birisi haline gelmişti. İmparatorluğun son yılları ve Cumhuriyet’’in ilk yıllarında da atlı tramvaylar kent içi ulaşımın vazgeçilmez öğeleri oldular. Elektriğin bir enerji birimi olarak yaygınlaşmasıyla birlikte tramvaylar da elektrikli hale gelmiş ve 18 Ekim 1928 tarihinden itibaren Güzelyalı-Konak arasında ilk elektrikli tramvaylar çalışmaya başlamıştı. Atlı tramvaylar İzmir caddelerindeki ömürlerini artık doldurmuşlardı. Nitekim, bu gelişmeler doğrultusunda 31 Ekim 1928 tarihinde, atlı tramvaylar kent içerisindeki son seferlerini yaparak kaldırılmıştır.

Cumhuriyet döneminde İzmir’’in kentsel gelişiminin hızlanması ile birlikte tramvaylar kent içi ulaşımda artık yetersiz kalıyordu. 1932 yılında kent sokaklarında ilk defa tramvaylarla birlikte otobüsler de görünür oldular. Otobüslerin bir toplu taşım aracı olarak daha modern ve kullanışlı olması nedeniyle İzmir’’de ilk defa Konak-Reşadiye arasında işleyen otobüs seferleri düzenlenmişti. Süreç içerisinde halk tarafından tramvayların otobüslere oranla daha yavaş bir ulaşım aracı olduğu değerlendirmeleri yapılmaya başlanmıştı. 




1950’’lere gelindiğinde, İzmir Belediye Meclisi tramvayların kademeli olarak kaldırılması konusunda sık sık toplantılar yapıyordu. Uzun ve tartışmalı toplantılardan sonra İzmir Belediye Meclisi 19 Şubat 1952 tarihinde tramvayların tamamen kaldırılmasına dair mazbatayı kabul etmiş, 2 yıllık bir geçiş süreci ile birlikte tramvaylar; İzmir caddelerinden kesin olarak 7 Haziran 1954 tarihinde kaldırılmıştır.

Kaynak : Google Images / 

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

En Çok Paylaşılanlar


İzmir web tasarım